Spółdzielnia uczniowska – organizacja założona przez uczniów, prowadzona przez nich samodzielnie pod opieką opiekuna i nauczyciela. Działa na podstawie statutu uchwalonego przez Walne Zgromadzenie Spółdzielni.
Zakładane już od początku XX wieku, największą popularność zyskały w latach siedemdziesiątych. Kojarzone głównie z PRL i ówczesną spółdzielczą kasą oszczędnościową zostały nieco zapomniane w latach dziewięćdziesiątych i dopiero teraz bardzo powoli odzyskują swoje znaczenie. Tak jak niegdyś, spółdzielnie uczniowskie mają uczyć współpracy, odpowiedzialności i oszczędzania; prowadzą sklepiki, szkolne biblioteki, bufety i punkty ksero. SU mają wszelkie predyspozycje do tego, żeby być inkubatorami przyszłej kooperacji.
Według szacunkowych danych obecnie w Polsce jest około 6. tysięcy spółdzielni uczniowskich*. Jednocześnie jednak warto zaznaczyć, że szczegółowa ewidencja SU działających w Polsce jest trudna ze względu na brak regulacji ustawowych. W opracowaniach naukowych podaje się, że w Polsce aktywnie działają tylko 723 SU*
SpółdzielniaUczniowska VZÓR z Poznania – materiał wideo – styczeń 2018
Stowarzyszenie Na Rzecz Spółdzielni Socjalnych i Spółdzielnia Uczniowska „Nie ma Lipy” o spółdzielczości dla „młodych” na antenie TVP Poznań – materiał wideo z 31 maja 2017 roku
19 maja 2017 roku odbyło się spotkanie z udziałem przedstawicieli Stowarzyszenia Na Rzecz Spółdzielni Socjalnych (prowadzącego WOES) dotyczące przyszłości spółdzielni uczniowskich w Wielkopolsce. Grupa ds. Edukacji przy Komitecie ES Wielkopolska spotkała się z Spółdzielnią Uczniowską VZÓR z Zespółu Szkół Mechanicznych im. KEN w Poznaniu.
*http://kooperatyzm.pl/pobierz/sladami-pionierow-ekonomii-spolecznej.pdf
*https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/33/plik/ot-614_inter.pdf
*informacja podana za FRSU przez A. Prus – http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-2b777304-7b47-4190-90f3-913ef5cefbea